Birgün gazetesi müellifi Ayça Söylemez, Latin Amerika merkezli uyuşturucu kartelleriyle ilgili dikkat çeken bilgiler paylaşırken, kıtalar ortası uyuşturucu ticareti ağını yazdı.
TÜRKİYE VE KOKAİN YÜKLÜ GEMİLER
Türkiye tekrar memleketler arası haber ajanslarına bahis oldu: Geçen hafta Peru’nun en büyük limanı El Callao’da yakalanan 20 milyon kıymetindeki kokainin yükleneceği geminin varış noktası Türkiye’ydi.
El Callao Emniyet Müdürü Luis Angel Bolanos, “Bu bildiğimiz kadarıyla birinci kere Peru limanlarında gerçekleşen ve varış noktası Türkiye olan bir baskın. Olağanda Belçika, Hollanda, İspanya ve Fransa limanlarından haberdarız” dedi.
Bundan çıkacak birinci sonuç Türkiye’de kokain kullanımının artması değil aslında. Evet arttı, lakin kokainin – hala – temel müşterisi, yeni tatil yerleri Dubai ve Fas üzere ülkeler olan Batılı zenginler. Türkiye ise bir geçiş limanı olarak ‘ticaretten hissesine düşeni alıyor’.
ESCOBAR’DAN GÜÇLÜ
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Cürüm Ofisi’nin (UNODC) son raporunda, dünyada kokain tüketiminde önemli bir artış yaşandığı, buna bağlı olarak arzın da arttığı bilgisi yer aldı. Rapora nazaran, kokain üretimi, 2021’de evvelki yıla oranla yüzde 35 arttı. Kokain pazarının ABD’de ve Avrupa’nın kimi bölgelerinde hayli ağırlaştığı lakin Asya, Afrika ve Avrupa’da 2020’deki varsayımı 21,5 milyon olan kokain kullanıcısı sayısının 55 milyona çıkabileceğini düşünüyorlar.
Kolombiya, dünyanın bir numaralı kokain/koka yaprağı üreticisi. Kokain ticareti ise Meksikalı kartellerin elinde. Meksika kartellerinin Kolombiya’daki ismi “görünmezler/hayaletler”.
Kolombiya Devlet Lideri Gustavo Petro Urrego, senatör olduğu periyotta, 2019 yılında yaptığı açıklamada, “Meksika kartelleri, koka yaprağı üretiminden New York sokaklarındaki kokain satışına dek her şeyi denetim ediyor. Bu kümeler Escobar ya da (Cali kartelinin eski lideri) Rodriguez Orejuela kardeşlerin evvelden olduğundan çok daha güçlü” demişti.
CİNAYET, RÜŞVET, TEHDİT
Peki, uyuşturucu ticaretinin merkezi olan ülkelerde, yargı, siyaset ve toplum nasıl etkileniyor?
Latin America and the Multinational Drug Trade isimli kitaptan: “Yasal sistemin yetersizliğinin uyuşturucu ticaretine direkt ve dolaylı tesirleri var. Tehdit, rüşvet, hücum ve şiddet, 1975’ten bu yana yasal sistemi kuşatmış durumda. Alışılmış cürmün bu kadar artışı sebebiyle biriken evraklar da savcıların baş edebileceğinin çok ötesine geçti. Yıllarca tek duruşması görülmeden bekleyen davalar var. Bugüne kadarki tüm ıslahatlar sonucunda gelinen noktada, ülkedeki cinayetlerin yüzde 2’sinden azı yargılanıyor. Yargı mensuplarının kartellerle münasebetleri ve yasal sistemin yetersizliği birleşince, kabahat işleyenler için cezalandırılma riski sıfıra yakın.”
Yargı neden bu halde? Zira siyaset o denli emrediyor.
Kolombiya’da Yüksek Mahkeme Lideri Francisco Ricaurte, 2021 yılında verilen kararla, “de la Toga/Robe” karteliyle savcı ve yargıçlar ortasında rüşvet ağı kurmaktan hatalı bulundu. İddianameye nazaran, ortalarında valiler ve kongre üyelerinin de olduğu siyasetçiler de kartelden yüzbinlerce dolar rüşvet almıştı.
Yani Meksika ve Kolombiya’da devleti siyasetçiler yönetmiyor, davalarda kararları yargıçlar vermiyor. Bu iki ülkede daha görünür olan siyaset-yargı-kartel irtibatı, aslında uyuşturucu ticareti yapılan her ülkede birebir formda işliyor.
TÜRKİYE’DE SON DURUM
Her ülke demişken, Birleşmiş Milletler (BM) Memleketler arası Uyuşturucu Denetim Heyeti (INCB) 2022 raporunda, Türkiye’deki uyuşturucu ticareti ve kullanımının artışına dair bilgiler var. Kokainin, Güney Amerika-Türkiye ortasındaki ticaretine yer verilen raporda, kokainin Avrupa ve Ortadoğu pazarlarına gönderildiği lakin Türkiye’de de bu hususun kullanımının arttığı tabir ediliyor. Heyet, Türkiye’deki organize kabahat örgütlerinin, düşen afyon fiyatlarının akabinde kokain ticaretine yöneldiği tespitini yapıyor.
Bağımlılar ve satıcılarla ilgili resmi sayılar da bu savı doğruluyor.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Bağımlılıkla Uğraş Çalıştayı’nda yaptığı açıklamada, genel nüfusa nazaran uyuşturucu kullanım oranının dünyada yüzde 5,6, Avrupa’da yüzde 29, Türkiye’de yüzde 3,1 olduğunu açıklamıştı.
Sadece tespit edilebilen yüzde 3,1 bile çok yüksek ve bu oran her yıl artıyor.
Bakan Soylu, öteki bir programdaki açıklamasında da 2017-2018 yıllarında hapishanelerde uyuşturucu kullanıcısı ve satıcı kabahatleriyle bulunan kişi sayısının 36-37 bin olduğunu, şu an ise bu sayının 121 bine yükseldiğini söylemişti.
İstanbul’da son üç ayda yapılan operasyonlarda yalnızca uyuşturucu cürümlerinden 1404 kişinin tutuklandığı da resmi bilgi.
Yani ticaret de bağımlı sayısı da giderek artıyor ve tedbir alınmazsa işin sonunun nereye varabileceğinin örneği, Meksika’nın hayaletleri.
Birgün