Üzerinde ABD Genelkurmay Başkanlığının arması bulunan, Ukrayna-Rusya savaşı, istihbaratın Rusya, Çin ve İran nükleer programına ait faaliyetleri dahil değerli bahislere ait askeri ve istihbarat bakımından aktüel bilgiler içeren evrakların sızdırılması skandalı büyüyor.
ABD Savunma Bakanlığından (Pentagon) yapılan yazılı açıklamada, “Savunma Bakanlığı toplumsal medya sitelerinde dolaşan, kapalı ve yüksek derecede bilinmeyen bilgi içerdiği görülen fotoğraflı dokümanların geçerliliğini incelemeye ve değerlendirmeye devam ediyor. Ulusal güvenliğimize ve müttefiklerimize olan tesirini değerlendirmeye odaklanan kurumlar ortası bir çalışma başlatılmıştır.” sözlerine yer verildi.
ABD idaresinin Kongrenin ilgili komitelerini bilgilendirdiği tabir edilen açıklamada, tıpkı vakitte idarenin müttefik ülkelerle ile de bağlantıya geçtiği belirtildi.
Açıklamada, Adalet Bakanlığının da bahse ait isimli soruşturma başlattığı bilgisi verildi.
WikiLeaks ve Snowden krizi kadar önemli
Twitter ve Rus Telegram kanallarında yapılan sızıntıların, ABD’nin diplomatik kriptolarının sızdırıldığı 2010 WikiLeaks skandalı ve 2013’te dijital izleme faaliyetlerinin sızdırıldığı Snowden krizi kadar değerli olduğu belirtiliyor.
Birçok Amerikalı uzman WikiLeaks ve Snowden ifşaatlarına rağmen yeni sızıntının ehemmiyetinin, paylaşılan evrakların şimdiki bilgiler içermesinden geldiğine işaret ediyor.
Onlarca sayfa dokümanın sızdığı ortaya çıktı
Sızdırılan dokümanların aslında şubat ve martta Discord ve Telegram üzerinden paylaşıldığı lakin yeni fark edildiği söz ediliyor.
7 Nisan’da ortaya çıkan evraklar yüklü olarak Ukrayna-Rusya savaşına ait ayrıntılar içerirken, hafta sonu ortaya çıkan paylaşımlar, ABD istihbaratının savaştaki faaliyetleri, ABD’nin İran ve Çin’i izleme çalışmaları, kimi müttefiklerin görüşmelerinin dinlenmesi üzere hususları da içeriyor.
Sızıntılarda Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA) harekat merkezinin yeni istihbarat özetlerinin epeyce kritik olduğu belirtiliyor.
Bu dokümanlarda, CIA’nın, başta İsrail istihbarat teşkilatı MOSSAD’ın üst seviye yetkilileri ve Güney Kore’nin Ulusal Güvenlik Kurulu olmak üzere birçok müttefik ülkede üst seviye dinlemeler yaptığı ortaya çıktı.
Öte yandan, ABD’nin Rusya kurumlarına istihbarat kaynakları yerleştirdiğine ait bilgilerin de yer aldığı evraklarda, Amerikan istihbaratçılarının Rus ordusunun üst seviyelerine kadar nüfuz ettiği ve Ukrayna’ya yapılacak taarruzları evvelce bildirebilecek kadar içerdeki bilgi akışına hakim olduğu görüldü.
Sızdırılan sayfaların biri, ABD istihbaratın Rus Savunma Bakanlığının şubatta Ukrayna birliklerinin iki pozisyonuna saldırmak için planlar yaptığı ve Rus askeri planlamacıların Ukrayna’da ondan fazla güç tesisi ve köprüye akın hazırlığı yaptığı bilgisini içeriyor.
Sızdırılan evraklarda, Ukrayna’daki savaşın jeopolitik sonuçları hakkında değerlendirmeler yapıldığı da görüldü.
CIA’nın sızdırılan günlük Dünya İstihbarat İncelemesinin özetinde, Ukrayna’nın Rusya topraklarının derinliklerinde gerçekleştirdiği taarruzların Çin tarafından “NATO’yu saldırgan olarak gösterme fırsatı” olarak görüleceği ve Pekin’in bunu münasebet göstererek Rusya’ya dayanağını artırabileceği belirtiliyor.
Belgelerde ayrıyeten Washington’un İran’ın nükleer silah elde etme gayretlerini yakından takip ettiği de görülüyor.
Ortaya çıkan birinci evraklar Ukrayna-Savaşı’nın gidişatına ilişkindi
7 Nisan’da ortaya çıkan evraklar, Rusya-Ukrayna savaşının seyrine yönelik tahlillerin yanı sıra müttefik ülkeler tarafından verilen yardımlar ve bu yardımların alana ulaşma takvimlerine kadar birçok ayrıntı içeriyordu.
“Gizli” ibareli evraklarda, top ve roket sistemlerinin ortalama mühimmat tüketimini de içeren bilgiler yer alırken bu bilgilerin, Rus istihbaratınca kullanılabileceği değerlendirilmişti.
Ukrayna askeri ünitelerini, ekipmanlarını ve eğitimlerini listeleyen bir evrakta, şimdiye kadar 12 Ukrayna tugayının hazırlandığı, bunlardan 9’unun ABD ve öteki NATO müttefikleri tarafından eğitildiği belirtilmişti.
Aynı dokümanda, kelam konusu 9 tugaydan 6’sının 31 Mart’a kadar, geri kalanının 30 Nisan’a kadar hazır olacağı ve bu 9 tugay için 250 tank ile 350 mekanize araca muhtaçlık olduğu söz edilmişti.
Bazı içeriklerin değiştirildiği sav ediliyor
Belgelerin büyük ölçüde gerçek olduğu konuşulsa da evraklarda Ukrayna’nın asker kaybını fazla göstermek, Rusya’nın kaybını ise az göstermek üzere birtakım içeriklerin değiştirilmiş olabileceği de sav edilmişti