Bencillik, kişinin sadece kendini ve kendi menfaatlerini gözetmesidir
Bencillik kavramının toplumsal olarak kültürel ve toplumsal bağlamda, dilbilimsel tarifinin ötesinde farklı biçimlerde algılanan ve yorumlanan bir kavram olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir, “Psikolojik açıdan bencillik kavramı, kişinin sadece kendini ve kendi menfaatlerini gözetmesi, yaşamsal seçim ve davranışlarında salt kendi çıkarlarını hareketlerinin merkezine alarak hareket etmesi olarak tanımlanabilir. Bir diğer deyişle, bencillik, kişinin yalnızca kendi menfaatlerine odaklanması, odaklandığı ferdî menfaatleri uğruna bir oburunun hissini, fikrini ve isteklerini gözetmemesi ile birlikte kendi dışındaki herkesi yok sayması olarak tanımlanabilir.” diye konuştu.
Kendi istek ve gereksinimlerimize sahip çıkmak bencillik değildir
Kişinin kendi menfaatlerini gözetmesi ve çıkarlarını düşünerek hareket etmesinin bencillik kavramı ile karıştırılmaması gerektiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir, “Kendi istek ve gereksinimlerimize sahip çıkmak, önemsemek, seçimlerimizi bu doğrultuda yapmak, istek ve gereksinimimize yönelik maksatlı davranış sergilemek; ruhsal sıhhatin ve uygunluk halinin en değerli yordayıcılarından biridir. Burada ayırıcı nokta olarak, kişinin sırf kendisinin değil, bir oburunun da gereksinim ve isteklerini gözetebilme mahareti örnek verilebilir.” dedi.
Bencillik savunma düzeneği değildir
Bencilliğin bir savunma düzeneği olmadığını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir, “Tehlike yahut ziyan veren bir uyaran algıladığımızda ya da telaş karşısında bilindışı süreçler ile bağlantılı olarak birtakım ruhsal stratejiler, savunma düzenekleri devreye girer. Bencillik bir savunma düzeneği değildir. Bencilliğin bir başka ucundaki çok fedakarlık kavramı savunma sistemlerimiz ile alakalı olabilir. Örneğin birey, iç dünyasında yaşadığı bencil hisler ile olan çatışmasını dış dünyada fedakarlık yaparak çözümlemeye çalışır. Dünya ile kurduğu münasebette hayatı talepkar olarak algılayan kişi, kendisini daima talepleri karşılamak zorunda hisseden bir yapıya bürünebilir ve bu durum ruhsal açıdan epey zorlayıcı olabilir.” diye konuştu.
Bencillik karşısında kişi sonlarını korumalıdır
İlişkilerdeki bencilliğe dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir, “Bencillik ve fedakarlığı iki farklı uçta bulunan kavramlar olarak ele aldığımızda; şayet bir bağda karşınızdaki kişi sırf çıkar sağlamak için yanınızda oluyorsa yahut yalnızca kendisine yardımınız dokunacağı vakit sizi umursuyorsa yani bencil bir durum ile karşı karşıya kaldıysanız, orada bir sona gereksiniminiz var demektir. Bir uçtaki bencillik, sizi öteki uçtaki çok fedakarlığa yanlışsız manipüle edebilir. Bu durum kişinin kendi tarafını kaybetmesine yahut kendi gereksinimlerini dahi fark edemeyeceği bir pozisyona geçmesine neden olabilir. Münasebetiyle bencillik karşısında bizi koruyan sonlara gereksinimimiz vardır.” ikazında bulundu.
Bencillik ilginin dinamiğini bozabilir
Bencilliğin insan bağlantılarında yıkıcı bir tesire sahip olduğunu ve bağın dinamiğini bozabileceğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir, “Yalnızca kişisel olarak değil, toplumsal olarak da birtakım önemli sorunlara sebep olabilir. Bencillik nedeniyle insan ilgilerindeki bağ inançsız bir tabana kayar. Bireylerin ilgilerde empatiden mahrum bir pozisyona geçmesine neden olabilir. Bu durum, toplumsal yapıyı olumsuz istikamette tesirler. Bencillik ile atılan adımlar, münasebetlerde hudut ihlaline yol açabilir. Bu sebeple, empati marifetimizi geliştirmek ve bağlarda sağlıklı sonlar inşa edebilmek için ruhsal bir dayanak almak kıymetlidir.” diye konuştu.