İngiliz parlamentosunun Kuzey İrlanda asıllı DUP milletvekili Wilson, “PoliticsHome” isimli siyaset haberleri sitesi için “Kıbrıs’ın kendi İyi Cuma Mutabakatı’na muhtaçlığı var” başlıklı yazı kaleme aldı.
Wilson, yazısında, Kıbrıs’ın yakın tarihine baktığında, Kıbrıs adası ile İrlanda adası ortasında paralellikler kurmanın kolay olduğunu belirterek, “(Kuzey İrlanda’da 1998’de mezhepsel ve ayrılıkçı çatışmaları son erdiren) Güzel Cuma Muahedesi’nden ve meselelerin sona ermesinden çıkardığımız derslerin Kıbrıs’a uygulanabileceğine ve süregelen Kıbrıs sorununa siyasi tahlil bulunmasına yardımcı olabileceğine inanıyorum.” sözünü kullandı.
“KKTC’nin bağımsız bir devlet olarak kabul edilmemesi için hiçbir neden yok”
Wilson, adanın bir tarafında Yunanistan’ın desteklediği ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY), başka tarafında da Türkiye’nin desteklediği Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) olduğunu belirterek, şu sözlere yer verdi:
“Ada’nın, BM tarafından korunan ateşkes sınırı boyunca bölünmüş olması 1974 darbesi ve akabinde gelen Türk müdahalesinin bir sonucudur. Şimdiye kadar barışçıl tahlil bulmaya yönelik tüm teşebbüsler başarısız olmuştur. En umut verici plan olan 2004 BM tahlili, Kıbrıslı Türkler tarafından kabul edilmiş lakin Kıbrıslı Rumlar tarafından reddedilmiştir. Bana nazaran, bu çok açık ve net bir durum. Uzlaşmaz farklılıkları olan iki toplumumuz var ve bir tarafın anayasal ve yasal gerekliliklerini yerine getirmediği bir tarihimiz var. Mevcut bölünme 1963’te Cumhurbaşkanı Makarios’un Kıbrıs Yüksek Anayasa Mahkemesi’ni hiçe sayarak anayasada tek taraflı değişiklikler önermesi ve uygulamaya koymasıyla başlamış ve sonunda adayı bölen uzun bir dizi olaya yol açmıştır.”
Kıbrıs’ta bu durumun açıkça Kıbrıs Türk toplumunun “tanınmış” GKRY’den isteğini çekmesine yol açtığına işaret eden Wilson, bunun yerine, hududun her iki tarafında da büsbütün işleyen iki hükümet, idare ve demokratik sistemin olduğunu söz etti.
Wilson, “Benim görebildiğim kadarıyla KKTC’nin BM tarafından bağımsız bir devlet olarak kabul edilmemesi için hiçbir neden yok. Hatta Memleketler arası Adalet Divanı’nın 2010’da Kosova’nın bağımsızlığına ait aldığı karar KKTC’nin talebine daha fazla yasallık kazandıracaktır.” görüşünü paylaştı.
Gelecekte tekrar entegrasyon için bir alan oluşması durumunda, İyi Cuma Mutabakatı üzere bir mutabakatın buna imkan sağlayacağına işaret eden Wilson, mantıklı olanın, bir arabulucu ülkenin Kıbrıslı Türkler ile Rumlar ortasında bu mutabakata aracılık etmesi olduğunu bildirdi.
Wilson, İngiltere’nin bu rolü yerine getirebileceğine inandığına ve tarihi olarak bölgedeki en tesirli uluslardan biri olduğuna değindi.
Milletvekili Wilson, 1960’larda bağımsızlığını kazanmadan evvel Kıbrıs’ı İngiltere’nin yönettiğini belirterek, ayrıyeten, Kıbrıs’ta gelecekteki ve kalıcı barış muahedesi için şablon vazifesi görebilecek İyi Cuma Mutabakatı’na İngiltere’nin taraf olduğunu hatırlattı.
“Barış her vakit pahalı bir sonuçtur”
İngiltere’nin KKTC’de garantör ülke olmasının yanı sıra BM Güvenlik Kurulu’nun daimi üyesi olarak “uluslararası sorumluluğu” da bulunduğuna işaret eden Wilson, şunları kaydetti:
“Ancak, net olan bir konu var ki süregelen bölünmüşlük ve BM tarafından uygulanan ateşkes devam edemez. Bu ne Kıbrıs ne de stratejik ehemmiyete sahip Doğu Akdeniz için sağlıklı bir durumdur. Barış her vakit bedelli bir sonuçtur ve peşinden gidilmesi gereken bir şeydir.” AA
